Zaburzenia seksualne mogą dotyczyć wielu kobiet po leczeniu chirurgicznym raka jajnika. Zdarza się, że wiążą się ze stanem psychicznym (obniżenie nastroju, zmęczenie, strach), zaburzeniami hormonalnymi (objawy przedwczesnej menopauzy) lub dysfunkcją struktur dna miednicy (ból, słabe czucie w pochwie). Dyskomfort w trakcie współżycia może być spowodowany suchością pochwy, ścieczeniem śluzówki, brakiem elastyczności i wystarczającego rozluźnienia mięśni bądź obniżeniem ścian pochwy. Ważną rolę odgrywa tutaj fizjoterapeuta, który uczy pacjentkę świadomego i dobrego jakościowo skurczu oraz relaksacji mięśni dna miednicy. Właściwie dobrany trening wpływa na poprawę trofiki tkanek (nawilżenie śluzówki), rozbudowę mięśni i normalizację ich napięcia spoczynkowego. Pacjentka uczona jest technik autoterapii, dzięki czemu może efektywnie pracować w domu, optymalizując i wydłużając efekt terapeutyczny. Ważnym elementem fizjoterapii jest nauka technik ułatwiających współżycie, np. dobór pozycji, odpowiednie przygotowanie i praca mięśni dna miednicy w konkretnych momentach.

Zaburzenia funkcji mięśni dna miednicy u kobiet po chirurgicznym leczeniu raka jajnika – przyczyny i rola fizjoterapii

Mięśnie dna miednicy pełnią ważną funkcję stabilizującą dla układu moczowo-płciowego i pokarmowego oraz biorą udział w reakcji seksualnej. Zaburzenie ich pracy może prowadzić m.in. do nietrzymania moczu i gazów, obniżenia ścian pochwy lub problemów ze współżyciem (ból lub zmniejszone czucie w okolicach krocza).

Pacjentki z rozpoznaniem raka jajnika, które są leczone chirurgicznie (w skład którego często wchodzi usunięcie macicy), narażone są na większe ryzyko zaburzeń w obrębie dna miednicy. Przyczyną może być uszkodzenie struktur powięziowo-więzadłowych stanowiących podparcie dla pochwy i cewki moczowej, a także naruszenie ciągłości układu autonomicznego narządów miednicy mniejszej. Ponadto blizny i zrosty pooperacyjne mogą zaburzyć przepływ krwi i limfy w miednicy mniejszej, co w konsekwencji może być przyczyną zwiększenia odczuć bólowych, podwyższonego napięcia tkanek i upośledzenia funkcji okolicznych mięśni i organów.

Aby zminimalizować ryzyko wyżej opisanych powikłań, warto jeszcze przed zabiegiem operacyjnym skonsultować się z fizjoterapeutą uroginekologicznym. Na podstawie badania palpacyjnego terapeuta dobierze zindywidualizowany trening mięśni dna miednicy oraz nauczy prawidłowego oddechu i bezpiecznych zachowań we wczesnym etapie pooperacyjnym. Nieodłącznym elementem każdej konsultacji jest edukacja w zakresie poprawnych nawyków toaletowych i modyfikacji czynności dnia codziennego oraz odpowiedni dobór aktywności fizycznej.