Złośliwe nowotwory nerek nie występują często, mimo to zdecydowanie warto o nich mówić – większość przypadków tego schorzenia wykrywana jest dopiero wtedy, kiedy choroba u pacjenta jest już w bardzo dużym stopniu zaawansowania, co ograniczać może możliwości leczenia chorego. To właśnie z tego powodu nagłe pojawienie się krwiomoczu powinno zawsze zostać skonsultowane z lekarzem – problem ten może wynikać właśnie z zachorowania na raka nerki.
Spis treści:
Rak nerki jest stosunkowo rzadko występującym schorzeniem – szacuje się, że wśród wszystkich nowotworów złośliwych rak nerki odpowiada za około do 3% zachorowań. Typowo nowotwór ten spotykany jest u osób będących w 6.-7. dekadzie życia. U mężczyzn rak nerki spotykany jest zdecydowanie częściej niż u kobiet. W obrębie nerek ogólnie rozwijać się mogą różne zmiany złośliwe, najczęściej jednak spotykanym schorzeniem, które należy do tej grupy, jest rak nerkowokomórkowy.
Przyczyny raka nerki
Rak nerki jest tak naprawdę jednym z bardziej enigmatycznych nowotworów. Co prawda znane są jego objawy, znane są także metody diagnostyczne, które pozwalają go rozpoznać, nieznane są jednak dokładne przyczyny tego schorzenia. Zdecydowana większość przypadków raka nerki to zmiany sporadyczne, czyli takie, w których pojawianie się nie są zaangażowane geny oraz ich mutacje. Możliwe jest wystąpienie uwarunkowanej genetycznie postaci raka nerki, aczkolwiek takowe są raczej rzadko spotykane. Jednym z problemów, w którego przebiegu może pojawiać się ten nowotwór, jest zespół von Hippla-Lindaua. Ogólnie jednak przyznać trzeba jedno: medykom do dziś nie udało się jednoznacznie stwierdzić, jakie są przyczyny raka nerki.
Mimo wszystko znane są pewne czynniki ryzyka rozwoju raka nerki. Zauważalne jest to, że zwiększone ryzyko jego wystąpienia mają osoby palące papierosy. Wśród czynników ryzyka tej choroby wymienia się także otyłość, nadciśnienie tętnicze, narażenie na różne toksyczne substancje (np. na azbest i węglowodory aromatyczne) oraz przebycie napromieniania z jakichś powodów obszaru miednicy.
Objawy raka nerki
Rak nerki przez bardzo długi czas może się niestety rozwijać całkowicie bezobjawowo. Stanowi to tak naprawdę poważny problem, ponieważ choroba cały czas postępuje, a pacjent nie ma świadomości jej istnienia – sprawia to, że ewentualne leczenie zostaje włączone z opóźnieniem. W końcu jednak złośliwy nowotwór nerki wywołuje pewne dolegliwości. Najbardziej charakterystycznym objawem raka nerki jest krwiomocz. Problemowi temu mogą nie towarzyszyć żadne inne dolegliwości, podkreślić tutaj należy jednak to, że obecności krwi w moczu zdecydowanie bagatelizować nie wolno – wtedy, gdy pacjent zauważy, że ma krwiomocz, zdecydowanie powinien się on udać do lekarza.
Wśród innych niż krwiomocz potencjalnych objawów raka nerki wymieniane są:
- ból (zwykle umiejscowiony w okolicy lędźwiowej),
- istnienie wyraźnie wyczuwalnego guza w rzucie nerek,
- objawy ogólne (takie jak np. spadek masy ciała, stałe poczucie osłabienia, gorączka i nocne poty).
Rak nerki, fot. panthermedia
Diagnostyka raka nerki
Pacjent zgłaszający się do lekarza z krwiomoczem zazwyczaj opuszcza gabinet lekarski ze skierowaniami na wiele różnych badań. To tylko podkreśla to, jak bardzo poważny jest to problem – po wystąpieniu krwi w moczu zawsze konieczne jest przeprowadzenie diagnostyki w kierunku ewentualnej choroby nowotworowej. Chorym zlecane mogą być najbardziej podstawowe badania, takie jak badanie ogólne moczu czy morfologia krwi. Oznaczane mogą być również i inne wskaźniki laboratoryjne, m.in. poziom kreatyniny we krwi czy poziom białka C-reaktywnego (CRP).
Badania laboratoryjne z pewnością odgrywają pewną rolę w diagnostyce raka nerki, z ich wykorzystaniem nie jest jednak możliwe postawienie rozpoznania tejże choroby. Zdecydowanie istotniejsze w diagnostyce schorzenia są inne badania, przede wszystkim mowa tutaj o badaniach obrazowych. Złośliwy guz nerki uwidoczniony może być już na drodze USG, zwykle jednak chorym zlecane są i inne badania obrazowe, takie jak np. tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny brzucha.
Wykonywane bywają badania również i innych niż brzuch rejonów ciała – ich przeprowadzenie ma na celu wykluczenie ewentualnego rozsiewu choroby nowotworowej. Czasami wykorzystanie znajduje biopsja nerki – uzyskany na jej drodze materiał przekazywany jest do badania histopatologicznego, którego wynik daje odpowiedź na pytanie o to, jakiego dokładnie rodzaju zmiana pojawiła się u pacjenta i czy jest ona łagodna czy złośliwa.
Leczenie raka nerki
O ile to tylko możliwe, w leczeniu raka nerki wykorzystuje się zabiegi chirurgiczne. Możliwa jest operacja polegająca zarówno na usunięciu samej tylko zmiany nowotworowej, jak i na resekcji całej nerki – wszystko zależy od stanu pacjenta, jak i od wielkości raka nerki czy też od tego, czy nacieka on jakieś ważne struktury (takie jak np. naczynia krwionośne). Innymi metodami, które znajdują wykorzystanie u chorych na raka nerki, są m.in. immunoterapia czy ablacja z wykorzystaniem fal radiowych. Metody terapeutyczne znane z leczenia innych schorzeń nowotworowych – takie jak chemioterapia czy radioterapia – w raku nerki wykorzystywane są rzadko. Taka sytuacja spowodowana jest tym, że tak naprawdę odpowiedź na zastosowanie obu wymienionych wyżej metod terapeutycznych w przypadku raka nerki jest zwykle niesatysfakcjonująca i niewystarczająca.
