Ultrasonografia, ogólnie znana jako USG, należy do badań powszechnie wykonywanych. Dzięki tej formie badania możliwe jest uzyskanie obrazów tkanek oraz narządów w sposób nieinwazyjny, co pomaga w diagnostyce. Dowiedz się, czym jest USG i na czym polegają poszczególne badania.
Spis treści:
Wykorzystywanie ultrasonografii w diagnostyce medycznej miało swój początek w trakcie trwania II wojny światowej, kiedy to zostały wprowadzone pierwsze doświadczenia z użyciem USG.
Ważne! Do szpitali ultrasonografy zostały wprowadzone w latach 60./70. XX w. Jednym z pierwszych klinicznych zastosowań aparatu USG była diagnostyka płodu.
USG, czyli…
Ultrasonografia należy do nieinwazyjnych oraz atraumatycznych metod diagnostycznych, które pozwalają uzyskać obraz przekroju badanego obiektu. Aparat do badania USG działa w oparciu o fale ultradźwiękowe.
Obraz widoczny w monitorze to efekt wysyłania impulsów fal ultradźwiękowych. Odbite na granicy różnych środowisk akustycznych fale te powracają z różną siłą oraz po różnym czasie do urządzenia. Fale dźwiękowe wysyła i odbiera głowica, która podczas przeprowadzania badania przylega do odpowiednej części ciała.
Aparat USG składa się z monitora i sondy (głowicy). Na monitorze w trakcie badania wyświetlany jest narząd, który poddawany jest diagnostyce. Obraz można zatrzymać, następnie zmierzyć bądź wydrukować. Sonda odpowiedzialna jest za wytwarzanie oraz odbieranie ultradźwięków. W trakcie badania wykorzystywane są różne rodzaje głowic, wszystko uzależnione jest tym, jak duży obszar ma być poddany badaniu.
Ważne! Zaletą USG jest wykonywanie badania w czasie rzeczywistym (opóźnienie na ekranie monitora jest niemal niezauważalne).
Badanie ultrasonograficzne
Badanie za pomocą aparatu USG należy do najbardziej popularnych, a także charakteryzujących się szerokim zastosowaniem w diagnostyce schorzeń metodą obrazowania wnętrza ciała.
Ważne! USG jest badaniem nieinwazyjnym, bezpiecznym oraz mającym niewiele przeciwskazań do jego przeprowadzenia (może być powtarzane w krótkich odstępach czasu). Pacjent nie jest narażony na promieniowanie. Prawdopodobieństwo uszkodzenia narządów wewnętrznych przez fale ultradźwiękowe jest minimalne.
Badanie ultrasonograficzne może obejmować wszystkie struktury ciała:
- narządy wewnętrzne,
- mięśnie,
- stawy.
Jak była mowa powyżej, w badaniu wykorzystywane są różne rodzaje głowic. Ze względu na kształt przesyłanej wiązki ultradźwiękowej, głowice dzielą się na:
- liniowe,
- konweksowe,
- sektorowe.
Ważne! Wykorzystywana częstotliwość uwarunkowana jest wiekiem oraz budową pacjenta. Ponadto zależy od położenia badanego narządu (głębokiego lub powierzchownego).
Rodzaj otrzymanego przekroju zależy od tego, jak lekarz przyłoży głowicę USG. Przekrój może być:
- poprzeczny,
- podłużny,
- skośny.
Badanie USG w ciąży, fot. panthermedia
Ważne! W celu wyeliminowania pęcherzyków powietrza zakłócających obraz używa się specjalny żel.
Rodzaje USG
Do najczęstszych rodzajów badań ultrasonograficznych należy:
- USG jamy brzusznej – badanie umożliwia przebadanie (m.in. macicy, wątroby, nerek, woreczka żółciowego).
Ważne! Badanie nie pozwala dokładnie zobrazować żołądka, dwunastnicy oraz dalszych części jelit.
- USG prenatalne – należy do specyficznych badań ultrasonograficznych. Dzięki niemu lekarz może monitorować rozwój płodu oraz zobaczyć dziecko w trójwymiarze, sprawdzając, czy nie pojawiają się żadne nieprawidłowości,
- USG serca (echokardiologia) – wykonuje się, by stwierdzić nieprawidłowości budowy serca i jego wydolności,
- USG Doppler – badanie dopplerowskie przeprowadza się celem ustalenia, czy przepływ krwi w naczyniach oraz sercu odbywa się prawidłowo,
- USG tarczycy – pozwala precyzyjnie ustalić wielkość ewentualnych zmian w wyglądzie narządu (torbieli lub guzków),
- USG wewnętrzne (dopochwowe i endorektalne) – USG dopochwowe jest podstawowym badaniem wykorzystywanym w ginekologii oraz położnictwie. Pozwala precyzyjnie ocenić narządy rozrodcze, USG endorektalne (przez odbyt) umożliwia podgląd dolnego odcinka przewodu pokarmowego,
- USG sutka,
- USG ośrodkowego układu nerwowego – wykorzystywane jest w badaniu małych dzieci celem skontrolowania stanu mózgu, gdy jeszcze nie zarosło ciemiączko. Tego rodzaju badanie przeprowadzane jest rutynowo u każdego noworodka.
Inne rodzaje badań USG to m.in.:
- USG tkanek miękkich oraz mięśni,
- USG jąder,
- USG stawów i aparatu więzadłowego.
Zalety USG
Badanie ultrasonograficzne umożliwia uzyskiwanie precyzyjnych pomiarów narządów, a także określenie ich kształtu, wielkości oraz głębokości położenia.
Ważne! Dzięki USG lekarz może wykryć wczesne zmiany chorobowe i patologiczne w narządach wewnętrznych.
Badanie ultrasonograficzne można powtarzać u tej samej osoby wielokrotnie. Diagnostykę ciężko chorych pacjentów ułatwia fakt, że aparat USG jest mobilny.
Ważne! W niektórych przypadkach w trakcie badania podawany jest dożylnie kontrast.
