Ból jest odczuciem subiektywnym, jednak zawsze powoduje negatywne doznania. Współcześnie dostępnych jest wiele środków przeciwbólowych. Leki przeciwbólowe można podawać doustnie w formie tabletek, kapsułek, drażetek, granulek lub w postaci płynnej, np. żele, emulsje, roztwory, krople. Można je również podawać drogą doodbytniczą (w formie czopków lub wlewek) lub systemem transdermalnym, czyli przezskórnie, wtedy mogą mieć formę plastrów. Kolejną drogą podawania leków jest podanie dożylne, podskórne lub domięśniowe.

Duszności to trudności w oddychaniu. Mogą mieć charakter spoczynkowy lub wysiłkowy. Pacjent cierpiący na duszności powinien mieć dostęp do koncentratora tlenu, należy pamiętać o schładzaniu twarzy chorego za pomocą wentylatora, umieszczeniu pacjenta w przestronnym i dobrze wentylowanym pomieszczeniu. Ważna też jest odpowiednia pozycja chorego: wysoka lub półwysoka.

Nudności i wymioty mogą mieć wiele przyczyn.

W przypadku ich wystąpienia należy pamiętać o:

• podawaniu małych porcji posiłków,
• unikaniu intensywnego i przykrego zapachu potraw,
• dbałości o atrakcyjny wygląd potraw.

Szczególną uwagę trzeba też zwracać na kolor wymiocin, częstotliwość wymiotów, okoliczności wymiotów, np. po zjedzeniu posiłku, po podaniu leków. Wymioty krwawe świadczą o obecności świeżej krwi w wymiocinach, zaś wymioty fusowate świadczą o krwawieniu z przełyku, żołądka lub dwunastnicy. W takich przypadkach należy bezzwłocznie skontaktować się z lekarzem.

fot. pantherstock

Często ciężkim chorobom towarzyszy jadłowstręt. Jest to uciążliwe, gdyż bardzo osłabia organizm oraz utrudnia podawanie wielu leków. Wymienia się wiele przyczyn jadłowstrętu. Jak sobie z nimi radzić? Należy konsystencje posiłków dopasować do możliwości chorego, zmiany w jamie ustnej należy łagodzić lekami przeciwbólowymi na 30 min przed posiłkiem, porcje powinny być małe. Przed posiłkiem warto wyjść na spacer, gdyż minimalna aktywność fizyczna zwiększa apetyt. Do posiłków można dodawać preparaty wysokoenergetyczne i wysokobiałkowe, należy choremu podawać napoje zdrowe, tj. świeże soki, przeciery owocowe, koktajle jogurtowe.